eksponat

Makatka wykonana w 1982 roku przez więźniów politycznych odsiadujących wyrok w Zakładzie Karnym w Strzelinie trafiła do Archiwum KK. „Solidarność” składa serdeczne podziękowania darczyńcy – Zbigniewowi Razikowi oraz Mariuszowi Olczakowi z Archiwum Akt Nowych, którego uprzejme pośrednictwo umożliwiło przekazanie cennego eksponatu.

Miejsca odosobnienia, w których przetrzymywano więźniów politycznych okresu „Solidarności” okazywały się nierzadko dobrymi katalizatorami dla rozwoju różnorodnych form twórczości. Osadzeni układali pieśni, wykonywali znaczki i koperty dla potrzeb poczty podziemnej, tworzyli pieczątki, dewocjonalia, ozdoby i inne pamiątki. Dzisiaj te dzieła stanowią cenne artefakty historyczne posiadające nierzadko wartość artystyczną. 

Z pewnością podobne znaczenie ma przekazana ostatnio do Archiwum „Solidarności” makatka, która została wykonana w 1982 roku przez więźniów politycznych w Zakładzie Karnym w Strzelinie. Ten mierzący 42×70 cm kawałek płótna, w swojej centralnej części posiada wyrysowanego orła w koronie, otoczonego konturem Polski w formie drutu kolczastego. Wyjątkowe godło wieńczy napis Bóg – Honor – Ojczyzna, Solidarność Więziona, wokół niego znajdują się zaś podpisy więźniów wraz z informacjami o otrzymanych przez nich sankcjach. W oczy rzuca się również pieczęć ZK w Strzelinie umieszczona w momencie wydania depozytu.

Przedmiot jest darem zasłużonego działacza „Solidarności” – Zbigniewa Razika. Od września 1980 roku tworzył on jej struktury w Bolesławcu, najpierw jako przewodniczący Komitetu Założycielskiego a następnie Komisji Zakładowej w Okręgowym Przedsiębiorstwie Przemysłu Zbożowo-Młynarskiego. W tym czasie był również kolejno członkiem, członkiem prezydium oraz wiceprzewodniczącym bolesławieckiego MKZ/MKK. Jego działalności nie przerwało wprowadzenie stanu wojennego. W podziemiu brał udział m.in. w kolportażu bibuły, akcjach ulotkowych, pielgrzymkach.  Współtworzył też system wsparcia osób potrzebujących (zbierane składki przeznaczano na przyznawanie zapomóg, zasiłków, opłacano przejazdy pielgrzymkowe czy kolegia).  Został aresztowany w lutym 1982 r., zaś miesiąc później skazano go za kontynuowanie działalności związkowej na trzy lata pozbawienia wolności. Część wyroku odbył w zakładzie karnym w Strzelinie, gdzie została wykonana wspomniana makatka. Więzienie opuścił 6 kwietnia 1983 r. (akt łaski Rady Państwa). Bez zwłoki powrócił do pracy konspiracyjnej. W jej trakcie angażował się m.in. w kierowanie TKZ w OPPZM, współprzewodniczył Tajnej MKK w Bolesławcu, współpracował z podziemną MKK „S” w Głogowie i RKS „S” Dolny Śląsk. Pod koniec lat osiemdziesiątych był przewodniczącym jawnego Komitetu Organizacyjnego „S” w OPPZM a także wiceprzewodniczącym RKW „S” Dolny Śląsk Oddział Bolesławiec. Zbigniew Razik pracę na rzecz „Solidarności” kontynuował w III RP. Do 2006 roku przewodniczył Komisji Zakładowej swojego zakładu, której honorowym członkiem został uznany w 2010 roku. Był również delegatem na Walne Zjazdy Delegatów Regionu Dolny Śląsk i Regionu Jeleniogórskiego, Krajowe Zjazdy Delegatów, członkiem Zarządu Regionu Jeleniogórskiego oraz radnym z ramienia RS AWS. Od 2008 roku jest członkiem Sekcji Emerytów i Rencistów NSZZ „S”.

Eksponat będzie można wkrótce oglądać na wystawie w Sali BHP.